Yenimuhacır Beldesi Tarihçesi
Beldemizin adı, Cumhuriyet döneminde Balkanlardan göç eden muhacirlerden verilmiştir. Cumhuriyet dönemi öncesinde, Bulgar asıllı Osmanlı vatandaşlarının yaşadığı ve yedi köyün ortasında merkez konumunda olan bu yer, Kurtuluş Savaşı yıllarında yapılan istilalar ve göçlerle defalarca yakılıp yıkılmıştır. Etrafındaki bağlı köylerden Akçeşme, Manastır, Kabakça, Müsellim, Hıdırbaba gibi mezra şeklindeki köyler de yok olmuştur. Bu yangın ve yıkımlar, köyün gelişimini durdurduğu gibi etkinliğini de diğer civar köylerin yıkımı sonucu kaybetmesine yol açmıştır. Savaşlarda birkaç kez el değiştiren köyümüz, her el değişiminde yağmalanmış ve yakılmıştır. Savaştan sonra Balkanlardan gelen göçmenlerin yerleşim yeri olarak, genellikle Balkan ülkelerinden Yunanistan ve Bulgaristan’ın Şehirliova ve Akçagayrak köylerinde yaşayan insanların toplu olarak yerleştiği bir köy olmuştur. Balkanlardan gelen göçmenler, oradaki yaşamlarına uygun olarak hayvancılık ve tarımla uğraşmışlardır. Göçmenlerin çoğu Bulgaristan’dan gelen Türk göçmenleri olduğu için buraya “Bulgar Köyü” ismi verilmiştir. Daha sonraki yıllarda, yaşlıların söylediğine göre, 1930’lu yıllarda köyün ismi “Yenimuhacır” olarak değiştirilmiştir.
Yenimuhacır Beldesi Nüfusu
Beldemizin nüfusu cinsiyetler arasında büyük farklar göstermemektedir; nüfusun yarısı kadın, yarısı erkek olup son nüfus sayımında (2000), bir önceki sayıya göre 103 kişilik bir eksilme ile 1962’ye düşmüştür. Bu düşüşün nedeni, halkın nüfus planlamasına uyması ve bunun yanında göç vermesidir. Büyüyen ailelerin yanında küçülen toprak arazilerinin yetmemesi nedeniyle büyük şehirlere göç etmektedirler. Beldemizin okuma yazma oranı çok yüksektir. İlkokulun yanında, 1970’li yıllarda açılan Ortaokul, çocukların eğitimine büyük katkı sağlamış ve sağlamaya da devam etmektedir. Bunun sonucunda birçok öğrenci yüksekokul ve fakültelerde eğitimini tamamlamış ve halen devam edenler bulunmaktadır. Okul çağına gelmiş olan çocukların hepsi ilköğretim okuluna devam etmektedir. Ortaokul ve liseye devam oranı ise %60 düzeyindedir. Lise mezunlarından %20 oranındaki öğrenci yükseköğrenim görmektedir. Uygar bir görüntü sergileyen beldemiz, civar köylere göre büyüklüğü ve gelişmeye müsait olması yanında, birlikte yaşamanın en önemli özelliği olan dayanışma duygularından uzaktır. Civar köylerin en büyük eleştirisi, birlik duygusundan uzak olmamız yönündedir. Bunun en önemli nedeni, sert siyasi particilik ile bölgeciliktir. Bölgecilikten kasıt, toplu yapılan göçle belli yörelerden gelen insanların kendi içinde benlik oluşturmasıdır. Mahalle birlikleri nedeniyle uzun yıllar mahalleler arası kavgalar ve tartışmalar olmuş, fakat son yıllarda belki de okuma yazma oranının artması nedeniyle bu tür olaylar sona ermiştir. Ancak köy birliği hala tam olarak sağlanabilmiş değildir. Belediyenin kurulması ile yapılan girişimlerin birliği geliştireceği düşünülse de, siyasi görüşler nedeniyle yöneticilerin desteklemesi ile zıtlıklar ve insanlar arasında görüş farklılıkları ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, insanlar birbirlerinin kahvehanelerine gitmez hale gelmiştir. Son zamanlarda ise bu fikir ayrılıkları ortadan kalkmaya başlamış ve herkes birbirine saygı göstererek bir ortam yaratılmıştır.
Yenimuhacır Beldesi Ekonomik Durumu
Gelir kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Kuru tarım ürünleri olarak buğday, arpa, ayçiçeği, mısır ve karpuz yetiştirilmekte; hayvancılıkta ise süt inekçiliği ve besicilik son yıllarda çok büyük gelişmeler kaydetmiştir. Küçükbaş hayvancılık ise son yıllarda büyük bir durgunluk göstermektedir. Tarım modern usullerle yapılmaktadır. Hasat için belde içinde dört adet biçerdöver bulunmakta olup hasat mevsiminde zorluk çekilmemektedir. 1960’lı yıllarda kurulan Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, hayvancılıkta canlanmaya neden olmuş ve süt ürünlerinin değerlendirilmesine katkı sağlamışsa da; kooperatifçilik anlayışı ve yönetim beceriksizliği nedeniyle işletilemez duruma gelmiştir. Yapılan yeni tesislerin korunması ve halkın süt ürünlerinin değerlendirilmesi için özel sektöre kiraya verilmiştir. Topraksız köylü çok az bulunmakla birlikte, büyük toprak sahibi de yoktur. Ortalama 50-100-200 dönümlük araziler bulunmaktadır. Kuru tarım yapılması nedeniyle tarım, yağışlara bağlıdır. Yağışlı yıllarda tarım verimi artmaktadır. Belediyemizin bütçesi, yıllardır ihmal edilmiş sorunların çözümü için imkanlar doğrultusunda kullanılmaya çalışılmaktadır. Belediyemiz 15 yıllık bir belediye olmasına karşın, gelir kaynakları yetersiz olduğundan bazı sorunları çözememiş, hizmetleri tam yapamamıştır. Önceki yıllarda fazla personel alımı, bu gelişmelere engel olmuştur.
Yenimuhacır Beldesi Kültürel Durumu
Yenimuhacır’da, Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana ilkokul mevcuttur. Beldede çok yaşlıların dışında okuma-yazma bilmeyen yoktur. Okuma yazma oranı tahmini olarak %99’dur. Beldede öğretmene karşı tutum olumludur. Öğrencilerde devamsızlık söz konusu değildir. Yayın organı olarak tüm ailelerde televizyon bulunmaktadır. Televizyonu olmayan aile sayısı yok denecek kadar azdır. Her gün belde içindeki kahvehanelere 3-4 çeşit gazete gelmektedir. Dini inançlar yönünden batıl inançlara yer yoktur. Dini bayramlarda, bayram sabahı topluca bayram namazları kılınır. Namazdan sonra yemekler yenir ve en yakın akrabalarla ailece bayramlaşılır. Gelenek ve adetler; her yıl 6 Mayıs’ta Hıdrellez, yani “Dallık” yapılır. Dallık günü, tüm aileler evlerinde Dallık için hazırlık yapar. Köy delikanlıları ve kızları birleşerek çalgı tutar, köy korusuna ve köyün meydanlık alanına gidilir. Her aile, hazırlıklarını aile ve komşu ailelerle birleşip topluca yer. Sonra delikanlılar ve kızlar bir araya toplaşıp oyun oynarlar. Oyunlar oynanarak yaz mevsiminin gelişi karşılanmış olur. Oyunlar genelde düz oyun, karşılama ve horondan ibarettir. Hıdrellez günü söylenen maniler, daha çok sevgililer üzerine yakılmaktadır. Nişan, evlenme ve sünnet törenleri: Erkek ve kız aralarında anlaşır, evlenmeye karar verdikleri zaman ailelerine durumu açıklarlar (anneler aracılığı ile babalar haberdar edilir). Erkek tarafı, kız tarafına hangi günün gecesinde dünürlüğe gideceğini bildirir. Kız tarafı, kızı vermeye taraftar ise “Buyurun gelin” der; taraftar değilse “Şimdilik kızımızı vermeyi düşünmüyoruz” şeklinde cevap verir. Bu durumda, erkek tarafı kız kaçırma olayını gerçekleştirmeyi düşünebilir. Eğer kızın gönlü de varsa, kız kaçmaktansa vermek için dünürcü başlarını buyur eder ve erkek tarafı belirlediği bir gece dünürlük işlemi gerçekleşir.
Kızın evinde hoş beşten, hal hatır sormadan sonra çay ve kahve ikramı yapılır. Erkek tarafı konuya girer ve “Allah’ın emri ile kızınızı oğlumuza istiyoruz” şeklinde talepte bulunur. Kız tarafı ise, “Kısmetse olur, bir defa da kızla konuşalım” der. Erkek tarafı teşekkür eder, evden ayrılırken ikinci kez geleceklerini belirtir ve kız tarafından haber bekler. Haber alındığında tekrar gidilir. Kız tarafı, rızasını belirtirken isteklerini (başlık parası, altın, mobilya vb.) de dile getirir. Erkek tarafı bu istekleri kabul eder ya da müzakere eder ve sonuçta bir anlaşma sağlanır.
Nişan töreni, kızın evinde ya da uygun görülen başka bir yerde yapılır. Nişan töreni sırasında nişan yüzükleri takılır ve dualar eşliğinde herkes hayırlı olması için temennilerde bulunur. Ardından, düğün tarihi belirlenir ve iki aile bu tarihe kadar hazırlıklarını yapar. Düğün, genellikle büyük bir törenle, beldenin geleneklerine uygun olarak yapılır. Düğün sırasında yemekler yenir, oyunlar oynanır ve davetliler arasında eğlenceli bir ortam oluşturulur.
Sünnet törenleri de aynı şekilde geleneklere uygun olarak gerçekleştirilir. Sünnet çocukları için özel kıyafetler hazırlanır ve sünnet öncesi dualar okunarak çocuklar sünnet edilir. Sünnet sonrasında, genellikle yemekli bir davet düzenlenir ve bu davette misafirler ağırlanır. Misafirler, sünnet çocuğuna hediyeler getirir ve ailenin bu mutlu gününü kutlarlar.
Yenimuhacır Beldesi’nde, tüm bu gelenek ve görenekler uzun yıllardır sürdürülmekte ve toplumsal birlikteliğin önemli bir parçası olarak yaşatılmaktadır.